Inż. Marek Iwanicki – Dyrektor ds. Produkcji i Usług OLMEX KMB Sp. z o.o.
Wzrost cen energii zmusza administratorów obiektów do szukania sposobów obniżania kosztów na fakturach za energie elektryczną. W pierwszej kolejności należy przeanalizować odbiorniki energii elektrycznej zasilane z rozdzielnic administracyjnych. W obiektach wielorodzinnych są to najczęściej:
- oświetlenie na klatkach schodowych,
- oświetlenie w piwnicach i garażach,
- oświetlenie zewnętrzne,
- pompy ciepłej wody użytkowej, centralnego ogrzewania i kanalizacji,
- windy,
- instalacje domofonowe,
- urządzenia teleinformatyczne.
Powyższe urządzenia i instalacje ze względu na charakter i stopień obciążenia mogą powodować przekroczenia wymaganego przez Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) współczynnika mocy tgφ0. Wartość tgφ0 określa się w warunkach przyłączenia lub w umowie o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej bądź umowie kompleksowej. Jeżeli wartość tgφ0 nie została określona w powyższych dokumentach, do rozliczeń przyjmuje się wartość tgφ0 = 0,4 (cosφ0 =0,927) chyba że indywidualna ekspertyza uzasadnia wprowadzenie niższej wartości.
W taryfie w oparciu o którą rozlicza nas OSD pobór energii biernej określono jako ilość energii elektrycznej biernej odpowiadającą:
współczynnikowi mocy tgφ wyższemu od umownego współczynnika tgφ0 (niedokompensowanie) i stanowiącą nadwyżkę energii biernej indukcyjnej ponad ilość odpowiadającą wartości współczynnika tgφ0,
indukcyjnemu współczynnikowi mocy przy braku poboru energii elektrycznej czynnej, pojemnościowemu współczynnikowi mocy (przekompensowanie) zarówno przy poborze energii elektrycznej czynnej, jak i braku takiego poboru.
Montowane na chwilę obecną przez OSD elektroniczne liczniki energii elektrycznej umożliwiają pomiar i rejestrację energii czynnej i biernej w czterech kwadrantach. Co umożliwia pomiar energii biernej w każdym z ww przypadków.
Opłaty ponoszone z tego tytułu energii biernej (indukcyjnej lub pojemnościowej) mogą wynosić od kilku do kilkudziesięciu procent wartości faktury za dystrybucję energii elektrycznej. Każdy użytkownik może w dość łatwy sposób zdiagnozować występujący problem weryfikując powyższe pozycje na fakturze.
Ponoszone opłaty z tytułu energii biernej mogą w 95% przypadku zostać całkowicie wyeliminowane. Jest to uzależnione od zastosowanych urządzeń kompensacyjnych i ich możliwości technicznych w zmiennych warunkach sieciowych zależnych od charakteru przyłączonych odbiorników.
W przypadku gdy w układzie występuje jedna z energii biernych (indukcyjna lub pojemnościowa) możemy ją skompensować za pomocą baterii kondensatorów bądź dławików. Jednak coraz częściej występują w instalacjach obie energie bierne w zależności który z odbiorników w danym momencie pracuje. Windy charakteryzują się dynamiczna zmiennością obciążenia oraz indukcyjnym współczynnikiem mocy. Oświetlenie LED oraz układy falownikowe zasilające napędy pomp, centrale wentylacyjne czy system ppoż wykazują charakter pojemnościowy mocy biernej. Ze względu na duży udział odbiorów 1-fazowych w sieci mamy dużą asymetrię obciążenia. Tradycyjne urządzenia kompensacyjne (baterie kondensatorów czy dławików) nie zawsze są w stanie skutecznie wyeliminować ponoszone opłaty za energię bierną. Projektowane układy kondensatorowo-dławikowe (hybrydowe) z elementów 1-fazowych umożliwiających kompensację w każdej fazie, są urządzeniami o dużych wymiarach konstrukcyjnych ze względu na ilość elementów wykonawczych co wpływa na wysokie koszty takich rozwiązań.
