Energia bierna występuje w każdej instalacji elektrycznej. Jest to energia pulsująca, która nie jest zamieniana na ciepło lub pracę użytkową. W przeciwieństwie do czynnej energia bierna nie jest zużywana, lecz krąży między odbiorcą a elektrownią. Istnieją dwa rodzaje energii biernej: pojemnościowa i indukcyjna. Choć to właśnie dzięki niej urządzenia takie jak silniki czy transformatory mogą prawidłowo funkcjonować, jej nadmiar jest niekorzystny i wiąże się z ponoszeniem dodatkowych kosztów. Zarówno energia bierna pojemnościowa, jak i indukcyjna mogą prowadzić do dodatkowych obciążeń sieci przesyłowych, co powoduje ich przegrzewanie i występowanie napięć. Z tego powodu zakłady energetyczne muszą instalować dodatkowe urządzenia do kompensacji mocy biernej, co wymaga nakładów finansowych. Właśnie dlatego odbiorcy, którzy przekraczają ustalone limity poboru energii biernej, płacą więcej za jej nadmierną ilość oddaną do sieci.
Energia bierna indukcyjna pulsuje między odbiornikiem i źródłem. Związana jest z urządzeniami posiadającymi uzwojenia, takimi jak transformatory, silniki, czy też piece indukcyjne. Jest niezbędna w procesie wytwarzania pola magnetycznego w silnikach.
Energia bierna pojemnościowa jest oddawana poprzez zasilacze UPS, źródła światła LED oraz inny sprzęt elektroniczny z powrotem do sieci. Energię pojemnościową mierzymy w varachsekundach (VAr-s). Wiąże się ona z obecnością elementów pojemnościowych w układzie elektrycznym. Zalicza się do nich na przykład kondensatory. Energia bierna pojemnościowa może negatywnie oddziaływać na działanie układu elektroenergetycznego. Aby zminimalizować negatywne skutki energii biernej pojemnościowej, stosuje się różne metody kompensacji. Do najpopularniejszych należą: